راتبه یا بورس تحصیلی (به فرانسوی: Bourse d’étude) کمک هزینه‌ای است که دانشگاه‌ها و مراکز علمی یا موسسات خیریه به دانشجویان مستعد اعطا می‌کنند.

به دریافت‌کنندهٔ بورس تحصیلی راتبه‌گیر بورسیه می‌گویند (البته گاه به اشتباه به خود بورس تحصیلی نیز بورسیه گفته می‌شود).

این بورس‌ها معمولاً برای دوره‌های تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکترا) در نظر گرفته می‌شود. امروزه یکی از راه‌های تأمین نیروی انسانی در کشورهای توسعه یافته (که معمولاً با کاهش جمعیت روبرو هستند) اعطای بورس تحصیلی است. یکی از مهم‌ترین این بورس‌ها، بورس تحصیلی اراسموس ماندوس است.’

به دریافت‌کننده بورس تحصیلی «بورسیه» می‌گویند. در فارسی گاه به اشتباه به بورس تحصیلی «بورسیه» نیز گفته می‌شود.

برای اخذ بورسیه دانشگاه های مالزی اینجا کلیک کنید

این بورس‌ها معمولاً برای دوره‌های تحصیلات تکمیلی ( کارشناسی ارشد و دکترا) در نظر گرفته می‌شود. امروزه یکی از راه‌های تامین نیروی انسانی در کشورهای توسعه یافته (که معمولاً با کاهش جمعیت روبرو هستند) اعطای بورس تحصیلی است.

یکی از مهم‌ترین این بورس ها، بورس تحصیلی اراسموس ماندوس استبراساس دستورالعمل اداره کل بورس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران، نفرات اول تا سوم دانش‌آموختگان دورهٔ کارشناسی ارشد، دانشجویان نمونه کشوری در دورهٔ کارشناسی ارشد برابر با آیین‌نامه انتخاب دانشجویان نمونه با تأیید معاونت دانشجویی وزارت علوم و یا معاونت آموزشی وزارت بهداشت، داشتن کتب تألیفی و یا ترجمه شده در زمینه‌های علمی، دارا بودن دست‌کم یک مقاله چاپ شده در مجله‌های علمی-پژوهشی داخل یا خارج از کشور در زمینه‌های علمی، دارا بودن گواهی مجری بودن در انجام طرح‌های تحقیقاتی کاربردی پایان‌یافته مورد نیاز کشور و نیز مخترعان و مکتشفان که اختراعات و اکتشافات آنان در سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی به ثبت رسیده باشد، برگزیدگان رتبه‌های اول تا سوم جشنواره‌های خوازمی، فارابی و رازی، ارائه‌دهندگان پیشنهاد سبک‌های هنری کاربردی با تأیید از مراجع ذیربط و مربیان آموزشی و پژوهشی می‌توانند در فراخوان بورس تحصیل خارج از ایران ثبت‌نام کنند.